Katolicy są równiejsi!

W zeszłym tygodniu (tekst trochę poleżał na dysku) oczęta me ujrzały artykuł o dość intrygującym tytule „Namaszczony mimo woli. Szpital pozwany za naruszenie swobody sumienia”. Spodziewałem się tekstu o tym, że chory został w jakiś sposób zmuszony do przyjęcia tegoż sakramentu, a następnie wydobrzał i usiłuje dochodzić swoich praw. Prawda jednakże była nieco bardziej przyziemna. Nikt chorego nie zmuszał, bo był on w śpiączce. Kapłan go po prostu namaścił, a sam zainteresowany dowiedział się o tym później, w trakcie przeglądania dokumentacji medycznej. Nie za bardzo wiadomo, co się działo potem (tzn. jak przebiegały kontakty na linii pacjent – szpital – kapłan), ale musiało to być w niezbyt miłej atmosferze. Jak sam tytuł wskazuje – sprawa znalazła finał w sądzie.

Zachowanie skarżącego nie mogło ujść uwadze naszych katolickich publicystów. W niniejszym tekście pochylę się nad felietonem Szymona Hołowni. Dlaczego akurat nad nim będę się pastwił? Ano dlatego, że pod płaszczykiem ugrzecznionej retoryki kryje się najzwyklejsza w świecie bezczelność.

Już sam wstęp sugeruje, że „będzie się działo”:

„Polska ma naprawdę najbardziej wierzących ateistów na świecie.”

Taki wstęp na pierwszy rzut oka sprawia wrażenie typowej anty-ateistycznej „gadki”. Chodzi mi rzecz jasna o to, że zdaniem fanatyków religijnych ateiści są fanatycznymi wyznawcami tego, że boga nie ma. Jest to cokolwiek bezsensowne, ale nie mnie to oceniać. Jednakże tutaj mamy do czynienia z Szymonem Hołownią, który nigdy nie odwołuje się do tego rodzaju jarmarcznej retoryki. W tym przypadku mamy do czynienia z umiejętnym budowaniem napięcia.

„Jednemu z nich, gdy był w śpiączce, szpitalny kapelan udzielił namaszczenia chorych, a pacjent – gdy się po kilku miesiącach o tym dowiedział – doznał załamania nerwowego i znalazł się 
w stanie przedzawałowym. Sąd Najwyższy uznał, że ma prawo walczyć o odszkodowanie, bo to, 
co się stało, sponiewierało wolność sumienia ateisty.”

Czy człowiek ów mógł doznać załamania nerwowego w wyniku tego zdarzenia? Moim zdaniem – owszem, mógł. Wydaje mi się, że to raczej chorowity człowiek, a tym samym wcale nie musi mieć stalowych nerwów. Dowiedział się był po jakimś czasie, że wbrew jego woli udzielono mu namaszczenia i to w momencie, w którym nie mógł się sprzeciwić, bo był nieprzytomny. Z jego punktu widzenia to, co zrobiono, było wykorzystaniem bezradności. Mógł się więc poczuć nie do końca wyraźnie w związku z tą sprawą. Na uwagę zasługuje również końcówka akapitu, która sugeruje, że zdaniem Szymona Hołowni nie da się sponiewierać wolności sumienia ateisty (i nie jest to moja nadinterpretacja – dalsza część tekstu nie pozostawia bowiem co do tego najmniejszych wątpliwości).

„Nie jestem ateistą, ale na chwilę spróbuję się wczuć.”

To zdanie cytuje osobno, bowiem jest ono o tyle istotne, że pomimo postulowanej „próby wczucia się” Szymon Hołownia nie chciał albo nie był w stanie się wczuć w rolę ateisty.

„Jeśli Boga nie ma, to wszystko co robią wierni (w tym księża), to nieszkodliwe gusła, hokus-pokus. To, co zrobił ów ksiądz, nic więc dla mnie nie znaczy (nie boli i nie zostawia śladów – namaszczenie chorych miałem dwa razy, więc wiem), ale to chyba miłe, że przyszedł i chciał pomóc? Gdybym ja, katolik, gdzieś w Azji trafił do szpitala i dowiedziałbym się później, że jakiś ściągnięty przez obsługę buddyjski mnich odprawił nade mną modły, odnalazłbym go, żeby mu podziękować. Bo choć zupełnie nie podzielam jego wiary, doceniam gest.”

Szymon Hołownia zamiast wczuć się w rolę ateisty, wczuł się w rolę katolika (czyli w swoją własną). Ale to tylko dygresja. Ja w tym miejscu napiszę, jaka jest moja opinia. Dla mnie, owszem – to, co robiłby ksiądz, byłoby takim hokus-pokus. Nie bardzo by mnie to obchodziło. Czy to znaczy, że tego człowieka również nie powinno obchodzić? Gdybym był Szymonem Hołownią, pewnie odpowiedziałbym na to pytanie twierdząco. Ale ja, w przeciwieństwie do Sz. H., potrafię się wczuć w kogoś, kto ma inną opinię na ten temat. I rozumiem, że dla kogoś te wszystkie hokus-pokus mogą nie być neutralne i może sobie ich nie życzyć. Hołownia nie rozumie prostej w sumie rzeczy. Dla niego (Hołowni) bardzo ważne jest uczestniczenie w tych wszystkich sakramentach i nie jest w stanie pojąć tego, że dla niektórych ludzi ważne jest, żeby w tych sakramentach nie uczestniczyć. To w sumie całkiem sensowna postawa - człowiek, który się nie pcha do Kościoła, może nie chcieć tego, żeby Kościół się pchał do niego ze swoim hokus-pokus.

„Podsumujmy: człowiek, który twierdzi, że nie ma ducha, na czysto duchowy obrzęd reaguje tak, jakby mógł on zrobić mu realną krzywdę.(...)Zaprawdę, mamy najbardziej wierzących ateistów na świecie.”

I w tym momencie dochodzimy do apogeum bezczelności. Hołownia tym argumentem domknął swoją narrację, z której oto wychodzi obrazek ateistów jako ludzi, którzy „skoro nie wierzą, to niech się nie awanturują”. Bo jak się zaczną awanturować, to chyba coś z nimi nie w porządku. Narracja ta jest wprost genialna. Czemu? Bo ona nie działa w drugą stronę. W tejże narracji Hołownia ustawił ateistów na z góry przegranej pozycji – nie wolno wam protestować, bo skoro w to nie wierzycie, to dla was nie jest ważne. Ale ta sama narracja stawia katolików w znacznie lepszym położeniu. Katolicy bowiem mają prawo do protestowania. Dlaczego? To proste. Bo dla nich obrzędy (i cała sfera sacrum) są ważne.

No i potem mamy to, co mamy. Ja się na przykład bez bicia przyznam, że te wszystkie krzyże w miejscach publicznych to dla mnie nie jest jakiś specjalny problem. Tzn. nie przeszkadzają mi same w sobie. Ale przeszkadza mi to, co wraz z tymi krzyżami się pojawia. A pojawiają się problemy. Jakież to problemy? Ano takie, że jak ten krzyż zawiśnie, to prawie na pewno dojdzie do sytuacji, w której ktoś będzie się na niego powoływał. Względnie – uzna, że skoro ten krzyż tam wisi, to jemu (katolikowi) z tej racji przysługują jakieś specjalne prawa. Ekspansja sfery sacrum to u nas norma jest. Popatrzmy na sytuację związaną z Placem Zbawiciela. Stała sobie na nim tęcza i niektórym ludziom przeszkadzało to, że (cytuję) „pedalska tęcza stała na Placu Zbawiciela, a tam zaraz obok jest kościół!” Przeszkadzało im to, że na czymś co uznali za element sfery sacrum (choć biorąc pod rozwagę kondycję intelektualną, zapewne nie do końca rozumieliby znaczenie słowa „sacrum”) pojawił się symbol, który się im nie podoba, bo im się „gryzie” z tą sferą. Jeszcze nie przekonani? No to może przypadek sex shopu, przeciwko któremu protestowali zatroskani katolicy. Protestowali dlatego, że ulica na której się znajdował to aleja Jana Pawła II. Wisienką na torcie była „obrona krzyża” w Warszawie.

Nie wiem, czy Hołowni to przez przypadek wyszło, ale raczej napisał to świadomie. Z jego tekstu wynika wprost – katolicy są „równiejsi” od ateistów. Katolikom wolno się upominać o swoje sumienia (bo wierzą), natomiast ateistom już to prawo nie przysługuje (bo nie wierzą). Biorąc pod rozwagę jego argumenty, aż dziw bierze, że nie dopisał na samym końcu „szach-mat ateiści!”

Źródła:

http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,15050083,Namaszczony_mimo_woli__Szpital_pozwany_za_naruszenie.html

http://www.rp.pl/artykul/1068623.html